Stent ve Ötesi: Kalp Ağrısının Görünmeyen Yüzü

"Neeeeee?!

Bu soru, tıpkı o meşhur hastane şakasına benziyor: 'Ameliyat başarılıydı, ama hasta öldü!' Peki, hastaların %40'ında stent sonrası kalıcı veya tekrarlayan göğüs ağrısı görülüyorsa, bu işlem nasıl 'başarılı' sayılabilir? İşte cevabı, bilimsel veriler ve klinik deneyimler ışığında masaya yatırıyoruz."

1. Stent Sonrası Göğüs Ağrısı: Sessiz Bir Epidemik mi?

Dr. Filippo Crea ve uluslararası ekibinin European Heart Journal'da yayınlanan çalışması çarpıcı bir gerçeği ortaya koyuyor:

• Stent işlemi teknik olarak başarılı olsa bile, hastaların yaklaşık %40'ı anjina (göğüs ağrısı) ile mücadele ediyor.

• Crea’nın ifadesiyle: "Bu durum, hem hastalar hem de hekimler için ‘hayal kırıklığı’ yaratıyor."Peki bu ‘hayal kırıklığı’ neden kaynaklanıyor?

Stent, damarları açıp kan akışını sağlamak için kullanılan bir tıbbi cihazdır. Balon kateteri ile birlikte kullanılır ve daralmış damara yerleştirilir. Balon şişirilerek stent açılır ve damara oturur. Zamanla etrafında yeni doku oluşur. Stent uygulamaları, koroner arter ve kalp kapak hastalıkları tedavisinde etkili bir çözüm sunar. Hastalar kısa sürede günlük yaşamlarına dönebilir.

Stent

2. Kişisel Bir Vaka: "Stent Başarısız" mı, Yoksa Görünmeyen mi?

Kendi klinik deneyimlerimden bir örnek:

• Kalp krizi geçiren bir hastama acilen stent takıldı. İşlem başarılıydı, ancak 2 hafta sonra şiddetli göğüs ağrılarıtekrar başladı.

• Kontrol anjiyosunda stent "pırıl pırıl" göründü. Tıkanıklık yoktu. Raporuma düştüğüm not: "Kardiyak kökenli değil!"

• Ancak bu hasta, koroner mikrovasküler disfonksiyon tanısı aldı. Yani, büyük damarlar açık, ama mikro damarlar işlevsiz!

3. Saptama Yanlılığı: "Görülmeyen, Yok Sayılıyor!"

Kardiyoloji dünyasının en büyük tuzaklarından biri: "Oculo-Stenotic Reflex" (Görürsen, Stent Tak!).

• Geleneksel yaklaşım: Tıkanıklık odaklı tedavi.

• Oysa mikrovasküler disfonksiyon, özellikle kadınlarda, anjinanın en sık nedeni!

• Nasıl? Mikro damarlar genişleyemiyor → Kalp kasına kan akışı azalıyor → Tıkanıklık kadar şiddetli ağrı!

4. Tıkayıcı Olmayan Kalp Hastalığı: Görünmez Düşman

• 75 yıllık araştırmalar, tıkayıcı olmayan ancak semptomatik kalp hastalığını kanıtlıyor.

• Kadınların %65'i, anjina şikayetiyle geldiğinde temiz anjiyo raporu alıyor. Oysa sorun mikro düzeyde!

• Çözüm? Nitratlar, beta blokerler veya kalsiyum kanal blokerleri ile mikrovasküler rehabilitasyon.

5. Ekonomik Yük ve Belirsiz Rehberler

• Stent sonrası anjina, sağlık maliyetlerini 2 katına çıkarıyor.

• Ancak tedavi kılavuzları net değil. Avrupa Kardiyoloji Derneği, 2023 güncellemesinde mikrovasküler disfonksiyonu tanıdı ama pratikte uygulama zayıf.

6. Stent mi, İlaç mı? ISCHEMIA Çalışması Ne Diyor?

2019’da 5.000+ hasta ile yapılan ISCHEMIA çalışması şunu gösterdi:

• Stent + ilaç ile sadece ilaç + yaşam tarzı değişikliği arasında kalp krizi veya ölüm riski farkı yok!

• Anjina semptomlarında ise stent grubunda sadece %10-15 iyileşme görüldü.

Son Söz: "Hastayı Dinlemek, Anjiyoya Bakmaktan Önce Gelir!"

• Stentler, akut kalp krizinde hayat kurtarıcıdır. Ancak stabil anjinada sihirli değnek değil!

• Hastaları uyarın: Stent sonrası ağrı normal değildir! Mikrovasküler disfonksiyon veya "gerilme ağrısı" olabilir.

• Hekimlere çağrı: "Görünmeyeni araştırın." Kardiyak PET, stres MR veya endotelyal fonksiyon testleri ile mikro dünyaya inin.

Önemli Not:

Bu yazı, bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için lütfen kardiyoloji uzmanınıza başvurun.

Prof. Dr. Kadir Uğur Mert

1. Crea, Filippo et al. "Mechanisms and diagnostic evaluation of persistent or recurrent angina following percutaneous coronary revascularization." Clinical Review, "Controversies in Cardiovascular Medicine." European Heart Journal (2019), 1–10.

2. Jeremias, A. et al. "Non-ischemic Chest Pain Induced by Coronary Interventions: A Prospective Study Comparing Coronary Angioplasty and Stent Implantation." Circulation. December 1998: 2656–2658.

3. Chao-Chien Chang et al. "Chest pain after percutaneous coronary intervention in patients with stable angina." Clinical Interventions in Aging. 2016; 11: 1123–1128.

4. Ong P et al. "Coronary vasomotor abnormalities in patients with stable angina after successful stent implantation but without in-stent restenosis." Clinical Research in Cardiology 2014;103: 11–19.

5. Lewis, Dara. "Medications as effective as stents for most with coronary artery disease." Harvard Health. 2019.

Yorumlarınızı Bekliyorum!

Stent sonrası deneyimlerinizi veya sorularınızı aşağıya yazın. 👇